Gert Tabak

Fotoshoot bronsgieter

Het is al een half jaar geleden dat ik op dit blog schreef. Dat betekent niet dat er in de tijd niets gebeurd is. Het was zelfs behoorlijk druk met van alles, dus het atelier schoot er bij in. Het voorjaar en de zomer is voor ons altijd een drukke tijd omdat er dan veel te doen is in onze tuinen. Daarnaast maak ik voor diverse magazines producties met fotografie en tekst, en daar zat wel een onderwerp bij dat een relatie heeft met het maken van beelden. Ik mocht namelijk voor het magazine Noorderland (Nr. 8; verschijningsdatum 27 nov. 2018) een fotoreportage schieten bij mijn bronsgieter, Ateliers Museum Technische Werken in Groningen (https://ateliersmtw.nl/).

De fotoshoot ging vooral over het bronsgieten, en alles wat daarbij komt kijken. Zeer interessant! Leider Ieme is door mijn collega Jolanda de Kruyf geinterviewd. Ik ben zeer benieuwd hoe het rtikel van zo'n 8 pagina's eruit zal zien.

Lees meer >> | 890 keer bekeken

Beelden met rotzooi uit de natuur

Zoals bij veel collega’s is de natuur ook vaak mijn inspiratiebron bij het maken van beelden. Ik zet meestal de natuurlijke realiteit niet om naar een object die een eigen werkelijkheid creëert, maar ik voeg vindsels uit de natuur toe aan mijn beelden. Soms zijn die vindsels de aanleiding voor het maken van het beeld; ook komt het voor dat ik takjes, bladeren met een mooie nervatuur, en/of stukjes schors gebruik om een illusie te wekken van oorspronkelijkheid of natuurlijkheid. Het is fascinerend voor mij om zo te werken, en het levert in brons gegoten vaak ook erg mooie effecten op. Het is geen gemakzucht – ik zou die takjes, of die textuur van schors, ook in was na kunnen maken - maar ik vind het juist zo boeiend om het ‘echte’ materiaal te gebruiken. Het heeft voor mij iets ontroerends. Dat komt misschien omdat het vergankelijke materiaal gevangen wordt in brons, waardoor de schoonheid ervan blijvend is. Soms krijgt het ook iets sprookjesachtigs, zoals deze tuinwezentjes. Ze zijn gegoten en gepatineerd bij de bronsgieterij in Vroenhoven (B) (http://artandcraft.nl/). Het zijn unica's (inmiddels verkocht).

 'Naar het licht' - natuurlijk materiaal en was)

 'Naar het licht' (brons)

 'Triomf' (brons)

 bij de bronsgieter . . .

Ook bij het beeld 'Icarus' heb ik takjes, schors e.d. gebruikt om de vleugels te maken.

 natuurlijk materiaal en was

Bij mijn nieuwste beeld 'Restvormen I' (zie hieronder) heb ik geen materiaal uit de natuur gebruikt, maar bij het volgende beeld , dat een afgeleide is van 'Restvormen I', ga ik dat wel weer doen. Ik kan me er nu al op verheugen, maar ik moet nog even wachten tot het einde van deze maand, want dan komt mijn wasmodel weer terug van de gieter en kan ik er mee aan de slag. Ik hou je op de hoogte.

Lees meer >> | 1101 keer bekeken

Het ontstaan van Icarus

Toen we nog maar pas in De Veenhoop (frl) woonden maakte ik kennis met beeldhouwster Els van der Glas uit Boornbergum, een buurdorp. Die kennismaking is uitgegroeid tot een hechte vriendschap, met als basis onze fascinatie voor de kunsten. Ze nodigde me uit om eens bij haar in het atelier te komen werken. Een slimme zet, want ik kon er door allerlei redenen niet toe komen om weer eens een beeld te maken. De fotografie, de tuin, de galerie en 'het leven van alledag' namen, mer dan mij lief was, veel tijd in beslag. Met een anatomieboek bij de hand ben ik aan een kleine tors begonnen in zwarte boetseerwas. Het ging me goed af - het was inspirerend om met Els samen te werken - en het duurde niet lang of de passie had me in zijn greep.

De kleine tors stond daarna dagen op de eettafel in ons eigen huis, maar naar mate ik het vaker zag voldeed het me toch niet helemaal. Dat is het mooie van het constant weer opnieuw naar je werk kijken: op een gegeven moment zie je wat er niet goed is, of wat er aan veranderen moet. Ik nam het besluit om er armen aan te maken met vleugels, zodat het de tors van Icarus kon worden. Ik prikte aluminiumdraad in beide schouders en boetseerde de armen er omheen. De vleugels werden opgebouwd uit takjes uit de tuin, met stukjes schors en jute. De natuurlijke materialen zouden later vast mooi uitkomen in brons, was de gedachte. Met touw, in vloeibare was gedompeld, suggereerde ik dat de vleugels goed vast zaten aan de armen. Een smal riempje van een oud horloge van mijn moeder maakte de vleugels vast aan de tors. Nu had ik er een goed gevoel bij; er zat een mooie spanning in het beeld.

     Icarus in boetseerwas

Bij Ateliers Museumtechnische Werken in Groningen (www.ateliersmtw.nl) liet ik een mal maken zodat ik in een oplage kon werken. Op die manier konden er een aantal versies gemaakt worden (8); bovendien kon ik bij elk exemplaar iets eigens toevoegen, en was er voor de kunstliefhebber iets te kiezen. Het was spannend om het eerste bronsgietsel op te halen. Ik was er erg verguld mee. De man van Els heeft het beeld gepatineerd in een mooie warmbruine kleur, dat paste prachtig bij het ruwe brok onyx dat ik in Soest had gevonden, en als sokkel moest dienen.

Het geheel is fascinerend geworden; en het beeld was ook meteen verkocht, zodat ik nummer 2 en 3 heb kunnen laten gieten. Ook daar is er weer één van verkocht. Nu staan er weer 2 in ons atelier. Beiden zijn toch iets verschillend van elkaar. Nog steeds als ik ze zie, ben ik er blij mee.

De figuur Icarus uit de Griekse mythologie heeft me altijd gefascineerd. Hoe hij met die zelfgemaakte vleugels te dicht bij de zon vloog, zodat de bijenwas smolt waar ze mee gemaakt waren, en hij in de Egeïsche Zee stortte. Al of niet op een rots. Veel kunstenaars spreekt dit gegeven aan. Meestal zie je op schilderijen of in beelden een naar beneden dwarrelende Icarus, of hij is al te pletter gevallen. Niet erg opwekkend eigenlijk: 'hoogmoed komt voor de val'.

Ik wil met mijn beeld een andere kant van Icarus tonen. Aan de houding van de tors is goed te zien dat hij op het punt staat het luchtruim te kiezen en er helemaal, vol vertrouwen, voor gaat. Er spreekt iets heel positiefs uit deze versie, want het noodlot dat hem treft kent hij immers nog niet. Het is misschien wel een metafoor over hou je zou moeten leven: je angsten overwinnen en er helemaal voor gaan wat je ook doet, of wil doen.

Icarus (brons op onyx) €1450 incl. btw

Lees meer >> | 1904 keer bekeken

De legende van Icarus

Schrijfster Margrethe Venema schreef een tekst over Icarus, met o.a. mijn bronzen beeld ter inspiratie.

  Icarus (brons, € 1450)

Omdat Daedalus en zijn zoon Icarus door koning Minos gevangen worden gehouden in het labyrint op Kreta, bedenkt Daedalus een manier om te ontsnappen. Minos mag land en zee bezitten, maar de hemel staat open, vindt Daedalus. Hij bouwt daarop vleugels van een houten raamwerk, waarop hij veren plakt met was. Omdat was kan smelten, waarschuwt Daedalus Icarus om niet te hoog, te dichtbij de zon te vliegen, maar ook niet te laag, omdat de vleugels te zwaar zouden worden van het zeewater. In zijn enthousiasme en verlangen naar de goden wordt Icarus echter roekeloos; hij vliegt te hoog zodat de was smelt en stort neer in de Egeïsche Zee. Hoogmoed komt voor de val, is het oordeel. Op het beroemde schilderij 'De val van Icarus' van Pieter Breughel (1526 - 1569) zien we nog net een been uit de zee steken, en dat was het dan met Icarus. Het leven op aarde gaat ondertussen gewoon door, alsof het een alledaags incident betreft dat geen aandacht verdient.

Wie was Icarus?

Het wereldberoemde verhaal over Daedalus en zijn zoon Icarus inspireert tot op de dag van vandaag kunstenaars, schrijvers en dichters. Ik vind het boeiend om te zien hoe verschillend de interpretaties van het verhaal zijn en vooral van de rol van Icarus daarin. De jongeling, in de kracht van zijn leven, kan op het moment dat hij de waarschuwing van zijn vader in de wind slaat als een dwaas gezien worden, maar ook als held die vrijheid hoog in het vaandel heeft, als iemand die zijn hart volgt en risico neemt om zijn dromen waar te maken. In hoeverre hebben we reden om net als Icarus aan de aarde te willen ontsnappen of vinden we ter plekke alles wat we nodig hebben voor ons geluk? Misschien voelen we ons veilig in onze eigen kleine wereld en lachen we Icarus uit om zijn verlangen zichzelf te willen overstijgen, of bestempelen we zijn streven als naïeve jongensdromen, waar nog wel wat begrip voor valt op te brengen. Moeten we dromers tegen zichzelf beschermen? Hoe ziet u Icarus?

Het lot van Icarus

Als ik naar de bronzen Icarus van Gert Tabak kijk zie ik een krachtige jongeman die zijn vleugels uitslaat. Hij ziet zijn kans en is er klaar voor om het avontuur aan te gaan. Als ik denk aan het labyrint op het eiland Kreta en de gevangenschap waarin Icarus en zijn vader zich bevinden, dan kan ik me zijn sterke verlangen naar vrijheid des te beter voorstellen. Aan de ene kant gaat het om een grote ontsnapping, aan de andere kant gaat het ook om natuurlijke onderzoeksdrang en misschien verlangt Icarus ook naar een plek waar hij beter tot zijn recht komt. Wat me in het beeld van Gert Tabak treft is de houding waarbij Icarus, gezien de aangespannen spieren in zijn hals, smachtend omhoog kijkt, alsof hij daarboven zijn thuis droomt en heimwee heeft. Zijn hoofd heeft hij er echter niet bij... en oog voor gevaar heeft hij niet. Tegelijkertijd lijkt het er op dat de dromer maar één mogelijkheid heeft om aan het lot in het labyrint te ontsnappen, want ook voeten heeft hij niet, zodat hij alleen van zijn plek af kan door zijn vleugels uit te slaan. Hoe zijn vlucht ook zal uitpakken, hij moet en zal deze enige kans aangrijpen. Zijn gebalde vuisten drukken in deze zowel een sterke wil als wanhoop uit. Als we het gewenst hadden, hadden we Icarus dan tegen zichzelf kunnen beschermen?

 Gert Tabak, Icarus, 2010, brons
 Icarus kijkt verlangend naar de hemel. Zijn uit stokjes en
 schors bestaaande vleugels slaat hij zelfverzekerd uit.
 Hij is klaar om op te stijgen

 John Bulteel, Icarus, 2011, 110 x 150 x 150, mixed media
Een gevallen Icarus ligt berustend neer. Nog eenmaal heft hij een vleugel op naar de hemel, zijn thuis. Dan geeft hij zich over.

De val

Op het moment dat Daedalus Icarus de vleugels omdoet wordt het lot van Icarus eigenlijk al bezegeld. Zodra Icarus vleugels heeft, heeft hij geen keuze meer. Zijn hart is overtuigd. Hij móet vliegen. Op zijn tocht wordt hij begeleid door zijn dromen; ze verleiden hem en lokken hem in de val. Verblind volgt hij zijn onstuimige hart, vliegt te hoog zodat de was smelt en valt te pletter. Hoogmoed kwam voor de val. Waren hoogmoed en zelfoverschatting de (enige) oorzaken van zijn val?

Zie de mens

Ik stel me voor dat Icarus voor zijn val nog in uiterst levendige en optimistische stemming was. Daar is nu een abrupt einde aan gekomen. De hoogte is niet meer. Icarus is uit zijn dromen ontwaakt, hij ligt er beduusd bij en heeft alle reden om over zichzelf na te denken en zijn idealen te herzien. Als ik naar de Icarus van John Bulteel kijk komen verschillende gedachten in mij op. Het zachtere materiaal waaruit het beeld gemaakt is, en ook de houding van het lichaam, drukken kwetsbaarheid uit. Het is Icarus na zijn val; weerloos ligt hij tussen een gebroken vleugel links van hem en een naar de hemel opgeheven vleugel rechts. Het zou een protest kunnen zijn, een laatste roep om genade aan de goden, een sprankeltje hoop, maar zijn open lijf weerspreekt dat en ademt berusting. Wat opvalt is dat John Bulteel ervoor koos om Icarus net als een engel geslachtsloos te maken. Wie weet was Icarus toch half god en half mens en kwamen zijn dromen van de hemel. Wie weet heeft hij na zijn val alsnog zijn bestemming gevonden en mag hij een plek onder de Goden innemen.

Het oordeel over Icarus

Als we de nadruk op de zelfoverschatting en hoogmoed leggen dan valt het oordeel over Icarus niet positief uit. Icarus is dan een muis die tegen beter weten een god wil zijn. Hij is megalomaan, iemand die al te zeer in zijn eigen mogelijkheden gelooft. Blind als hij is voor zijn eigen kwetsbaarheid en beperkingen schiet hij door. Vanuit dit oordeel is de val van Icarus voorspelbaar en geeft reden om de schuld bij hemzelf te leggen. De legende dient er dan ertoe om ons nederigheid te leren. Anders dan de onbezonnen Icarus kennen de schaapherder en de boer uit het schilderij van Pieter Breughel hun plek wél; ze hebben daarom alle reden om hun schouders voor Icarus op te halen, alsof er van een catastrofe geen sprake is.
Als we echter bij ons oordeel de nadruk leggen op de vrijheidsdrang en idealen van Icarus dan komen we tot een andere conclusie. We krijgen dan respect voor deze hoogvlieger, die anders dan de schaapherder en de boer risico durfde te nemen om zijn dromen te verwezenlijken. Nog altijd hebben we mensen nodig die vanuit hun dromen vertrekken, pioniers, ontdekkingsreizigers en vernieuwers die zich niet door angst laten leiden, die out of the box durven te denken, om ondanks de gevaren die dat met zich meebrengt, vanuit een sterke drive hun dromen te verwezenlijken. Waarschijnlijk is een parachute de beste oplossing voor de hoogvliegers onder ons, zodat ze na vallen ook weer kunnen opstaan en verder kunnen gaan met hun experimenten en onderzoekingen - om zodoende iets waardevols toe te voegen en andere mensen te inspireren.

Lees meer >> | 2264 keer bekeken

Eindelijk weer naar de bronsgieter!

Eindelijk ben ik na lange tijd weer naar de bronsgieter geweest in Groningen. Ik was nog nooit in dit nieuwe gebouw geweest van Ateliers MTW (www.ateliersmtw.nl). Wat een heerlijke inspirerende ruimte. Er werken veel mensen in diverse ateliers. Er worden mallen gemaakt, beelden gezandstraald, gepatineerd, objecten natuurgetrouw geschilderd, gegoten in brons of aluminium, bijgeslepen, gelast, etc, etc. Die bedrijvigheid is opwindend om te zien.

Ateliers MTW is een bedrijf met twee gezichten. Ze leveren kwalitatief hoogwaardige producten zoals replica’s van museale voorwerpen en bronzen beelden. Tegelijkertijd bieden ze medewerkers de mogelijkheid om hun eigen kwaliteiten te ontdekken en te ontwikkelen. En dat al vanaf 1989. Het resultaat van deze werkwijze zijn kwaliteitsproducten voor klanten, en daarnaast kansen voor medewerkers. Werk met een meerwaarde. Iedereen die er werkt is goed opgeleid voor hun vak, en het zijn stuk voor stuk aardig. Kortom een bedrijf om graag heen te gaan.

Ik was samen met collega Els van der Glas (www.elsvanderglas.nl), die ook een paar beeldjes weg moest brengen. 

  Els van der Glas

Ik heb 'Restvormen I' (werktitel) weggebracht. Van het beeld in was wordt een rubberen mal gemaakt. Het beeld zelf blijft intact, zodat ik het terug kan krijgen. Dat dient dan als basis voor weer een ander beeld (restvormen II). In de verstevigde rubberen mal wordt gietwas gegoten om de vorm te krijgen die via de verloren-was-methode (á cire perdue) de definitieve vorm oplevert, waar het brons in gegoten kan worden. De mal wordt erom weggeslagen na afkoeling en het beeld komt tevoorschijn. Dat wordt schoongemaakt en gezandstraald, waarna het gepatineerd kan worden en gepolijst.

  beeld (van Els) verhitten

  met Ieme kijken naar de juiste stand

  het lassen

Lees meer >> | 1339 keer bekeken

Inspirerende dag met beeldhouwer/schrijfster Ynskje Penning

Voor het magazine Noorderland had ik een fotoshoot bij Ynskje Penning in Haren (Gr) over het boek 'Emo's labyrint', een historische thriller over de reis die abt Emo 800 jaar geleden naar Rome maakte om de paus te spreken over een bepaalde kwestie (zie http://www.ynskjepenning.nl/abtemo.html).

De 8-pagina grote productie in Noorderland nr.1 2018 zal ook zijdelings gaan over de beelden die Penning maakt. Het was een zeer inspirerende ontmoeting. Haar beelden, vooral portretten, spraken me erg aan, vanwege het dynamische karakter van de huid. Iets dat ik

Lees meer >> | 2039 keer bekeken

Nick Bibby

Kunstenaar Nick Bibby (http://nickbibby.com/) woont en werkt in Devon. Ik bewonder zijn technische kennis bij het maken van zijn beelden. De armaturen die hij ontwikkeld zijn eigenlijk al kunstwerken. Anatomisch is hij steengoed, en de afwerking van de beelden is ongelofelijk geraffineerd.

Op onderstaand filmpj

Lees meer >> | 810 keer bekeken

Handen

Ik heb een oude mal gebruikt om deze 2 handen af te gieten. Met dit gegeven wil ik wat gaan stoeien voor een nieuw beeld.

Vriendin Els van der Glas (www.elsvanderglas.nl) stuurde me een mooie FB-site ter inspiratie. Nou, handen genoeg . . . https://www.facebook.com/pg/scultura.official/photos/?tab=album&album_id=10154157229829657

Lees meer >> | 877 keer bekeken

Een kijkje in de toekomst

Afgelopen dinsdag ons atelier maar weer eens opgeruimd. Wij, Ton ter Linden en ik, kunnen beiden niet tegen chaos. Gek eigenlijk omdat ik me altijd enorm geinspireerd voel als ik in de werkruimte van een ander kom waar het juist helemaal vol staat met 'van alles en nog wat'. We zagen dat ook in een documentaire over de schilder Kees Verwey - niemand mocht ook maar iets verzetten in zijn overvolle domein - heerlijke om te zien, maar wat een ongelofelijke bende!

Maar ook het grote atelier in Den Andel van Jan Steen was voor mij altijd een soort walhalla. Ogen te kort om alles goed te zien. Helaas is Jan overleden vorig jaar en is het atelier opgeruimd. Wat was ik daar graag!

Maar hier in Sleen, bij ons zelf, moet het redelijk geordend zijn, dus! Ook voor de gasten die komen voor een atelierbezoek is het handig dat ze niet over de troep struikelen. We geven ze graag alle gelegenheid om ons werk goed te bekijken.

Het beeld waar ik mee bezig was is nagenoeg af. Ik heb een foto gemaakt, en met photoshop de kleur aangepast zoals het ongeveer gaat worden nadat het in brons is gegoten. De huid ga ik polijsten zodat de goudkleur van het brons een mooie glans gaat geven. De 'breukvlakken' worden grijs gepatineerd. Ik dank dat dat spannende vormen oplevert.

origineel

bewerkt

Lees meer >> | 860 keer bekeken

Een nieuw begin

Een verhuizing is toch een behoorlijk ingrijpende onderneming, zoals je misschien weet. Wij zijn verkast van De Veenhoop in Friesland naar een plek dichtbij de brink in het mooie Drentse dorp Sleen. De bungalow zag er haveloos wit uit, dus verfden wij de buitenmuren warm geel, en het houtwerk ossenboedrood. Dit zorgde uiteraard voor verbaasde blikken, maar ook voor veel positieve reacties. Inmiddels is het 'gele huis' een begrip in het dorp. In het bijgebouw hebben we ons atelier ingericht. Een heerlijke ruimte! 

Tuinieren en alles wat daarmee te maken heeft, en wat eruit voort komt, is voor ons erg belangrijk. Het is de basis van ons bestaan en, voor een groot gedeelte, van onze kunst. Inmiddels is de tuin naar onze zin en kunnen we weer meer in het atelier aan het werk. Het begin is er. Mijn partner Ton ter Linden heeft de penselen weer gehanteerd en ik heb een eerste beeld opgezet. Ik ben gefascineerd door archeologische opgravingen van Romeinse en Griekse beelden. Vaak gebroken, maar in restvormen erg mooi. Met die restvormen ben ik wat gaan spelen en daaruit is het eerste beeld ontstaan ('Restvormen I'). Het is nog niet klaar; de puntjes moeten nog op de i, maar dat gaat goed komen. Ik ben er erg blij mee en hoop voor het landelijk atelierweekend van 4 en 5 november nog een werk in de steigers te hebben. Misschien kan het uitgroeien tot een mooie en inspirerende serie.

Lees meer >> | 758 keer bekeken